Kapliczki Ziemi Krasnostawskiej

Kapliczki Ziemi Krasnostawskiej - Bończa

Kapliczki Ziemi Krasnostawskiej - Bończa

Bończa (gmina Kraśniczyn)

Lokalizacja: przy drodze nr 846, naprzeciw kościoła pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika
Typ kapliczki/materiał budowlany: domkowa, murowana, z palonej cegły, otynkowana
Czas powstania kapliczki/rzeźby: II połowa XVIII wieku
Stan zachowania kapliczki: dobry
Stan zachowania rzeźby: skradziona
Budowniczy kapliczki: nieznany
Autor rzeźby: nieznany
Fundator: nieznany

W miejscowości Bończa (dawniej zwanej Pustostew) zachowała się kapliczka ponepomucka, której dzisiejszy wygląd przypomina raczej współczesną realizację. Mimo to z pewnością pochodzi z początku XIX wieku, a niewykluczone że z II połowy XVIII wieku, co sugeruje jej obecność na mapach Heldensfelda. Na zdjęciach wykonanych w 1971 roku kapliczka wygląda zupełnie inaczej niż obecnie, budząc uzasadnione podejrzenia, że mamy do czynienia z dwoma, odrębnymi obiektami. Okazuje się, że remont kapliczki wykonany na przełomie lat 80. I 90. XX wieku dość istotnie zmienił jej wygląd. Łuki wnękowe zostały powiększone, zniknęły również istniejące wcześniej lizeny. O wcześniejszej formie świadczy zachowany do dziś gontowy daszek namiotowy (obecnie pokryty blachą) i oryginalny postument, na którym pierwotnie stała rzeźba św. Jana Nepomucena, będąca bardzo interesującą XIX-wieczną, późnobarokową realizacją. Był to jeden z dwóch Nepomuków na Ziemi Krasnostawskiej (obok skradzionej rzeźby w Woli Żółkiewskiej) który jako atrybut dzierżył księgę. Niestety, rzeźba zniknęła w latach 80. XX wieku. Najprawdopodobniej została skradziona, choć nie można wykluczyć, że po prostu uległa destrukcji. Już w roku 1971 jej dolna część została zniszczona przez wilgoć, a ręce świętego były dorobione. Dziś na jego miejscu stoi gipsowa figura Matki Boskiej.

Z rzeźbą Nepomucena wiąże się nietypowa historia, do dziś znana powszechnie mieszkańcom Bończy. Dawniej w okolicy zamieszkiwał niepełnosprawny umysłowo chłopak, który wyciągał Nepomuka z kapliczki i wiózł go do pobliskich Wojsławic, po czym stawiał go w jednej z dwóch tamtejszych kapliczek, obok świętej Barbary bądź świętej Tekli. Zdarzało się też, że przywoził rzeźbę którejś z wymienionych świętych do Bończy, stawiając je obok tamtejszego Nepomucena. Mieszkańcy traktowali go z przymrużeniem oka żartując, że są to swoiste randki. 

Obecnie przy kapliczce odbywają się uroczystości związane ze świętem Bożego Ciała. Sama Bończa jest wyjątkowo urokliwym i niedocenianym turystycznie miejscem o bogatej historii. Do dziś znajduje się tam cerkiew i kościół rzymskokatolicki, będący wcześniej ariańskim zborem. Wraz z pobliskimi Wojsławicami stanowi pamiątkę po wielokulturowej Rzeczpospolitej.

Autor: Muzeum Regionalne w Krasnymstawie
Powrót
Wirtualne zwiedzanie
Wirtualne zwiedzanie
Galeria
Galeria Dawny Krasnystaw
Wystawy
Wystawy
Najnowsze wydarzenia
Najnowsze wydarzenia