Numizmatyka

Półgrosz koronny Władysława II Jagiełły

Półgrosz koronny Władysława II Jagiełły

srebro, bicie, wymiary: średnica – 23,5 mm, waga – 1,5 g, Polska, Wschowa, 1416-1422 r. – nr inw. MK/N/685

Na awersie w otoczce perełkowej korona królewska, pod nią litera F i krzyż podwójny. W otoku napis: MO[NETA] • WLADISLAI. Na rewersie w otoczce perełkowej orzeł w koronie . W otoku napis: REGIS POLONIE. Korona i orzeł były przez cały XV wiek i 1 ćw. XVI stulecia niemal wyłącznymi motywami na tych bitych masowo monetach. Znajdujące się na awersie półgrosza: litera F[raustadt] i krzyż podwójny wskazują, iż moneta bita była w mennicy koronnej we Wschowie. Wizerunek krzyża został przejęty przez Jagiełłę (wywodzącego się z litewskiego rodu wielkoksiążęcego Giedyminowiczów) za pośrednictwem Węgier. Stało się to już po przyjęciu chrztu (otrzymał wówczas imię Władysław), ślubie z Jadwigą Andegaweńską i koronacji, co miało miejsce w Krakowie w 1386 roku. Władysław II Jagiełło był najdłużej panującym na polskim tronie monarchą (ponad 48 lat). Na pamiątkę istnienia mennicy koronnej we Wschowie w herbie miasta widnieje podwójny srebrny krzyż. Moneta półgroszowa zwana wówczas kwartnikiem dużym wprowadzona została do obiegu w 1399 roku. W pierwszym okresie bita była w mennicy krakowskiej. Według zachowanych regestrów podskarbiego Hinczki z Przemankowa herbu Działosza zbroja Jagiełły kosztowała „8 grzywien i wiardunek półgroszy” tj. równowartość 792 monet półgroszowych. Kwotę taką płacono w tym czasie za 14 wołów, które następnie trafiały na stół królewski. W innych źródłach – harnasch, tj. rynsztunek całkowity dla władcy wyceniony jest jeszcze drożej, bo na 11 grzywien i 6 groszy. „Koń maści białawej czyli sinej (…) 8 grzywien”, zaś kożuch sobolowy 25 grzywien. Na mocy przywileju piotrkowskiego z 1388 roku, za udział w wyprawach poza granicami kraju szlachcie przysługiwało wynagrodzenie w wysokości 5 grzywien na kopię. W 1394 roku Władysław Jagiełło nadał wsi Szczekarzów prawo miejskie magdeburskie, co dało początek dzisiejszemu miastu Krasnystaw. Eksponat podarowany do zbiorów w 1971 roku.

Autor: Muzeum Regionalne w Krasnymstawie
Powrót
Najnowsze wydarzenia
Najnowsze wydarzenia
Wirtualne zwiedzanie
Wirtualne zwiedzanie
Galeria
Galeria Dawny Krasnystaw
Wystawy
Wystawy